اداره کل هواشناسی استان هرمزگان

الینو و لالینا

تاریخ انتشار: 1400/9/21

ال نینو و لانینا فازهای مخالف آن چیزی است که به چرخه نوسانات جنوبی ال نینو (ENSO) معروف است. چرخه ENSO اصطلاحی علمی است که نوسانات دما بین اقیانوس و جو در شرق اقیانوس آرام استوایی (تقریباً بین خط زمان بین المللی و 120 درجه غربی) را توصیف می کند.

ال نینو چیست؟

ال نینو به اسپانیایی به معنی پسر کوچک یا کودک مسیح است. ال نینو در ابتدا توسط ماهیگیران در سواحل آمریکای جنوبی در دهه 1600 با ظهور آب گرم غیرمعمول در اقیانوس آرام شناخته شد. این نام بر اساس زمان سال (حدود دسامبر) انتخاب شده است که طی آن این حوادث آب گرم رخ می دهد.

اصطلاح ال نینو به تعامل آب و هوایی اقیانوس-جو در مقیاس بزرگ مربوط می شود که به گرم شدن دورهای دمای سطح دریا در اقیانوس آرام استوایی مرکزی و شرقی-مرکزی مربوط می شود.

ال نینو با دمای گرم و غیرمعمول در اقیانوس آرام استوایی مشخص می شود، در مقابل با لانینا ، که با دمای سرد و غیرمعمول در اقیانوس آرام استوایی مشخص می شود. ال نینو نوسان سیستم جو و اقیانوس در مناطق گرمسیر اقیانوس آرام است که پیامدهای مهمی برای آب و هوای سراسر کره زمین دارد.

از جمله این عواقب می توان به افزایش بارندگی در سطح جنوبی ایالات متحده و پرو اشاره کرد که باعث جاری شدن سیل مخرب و خشکسالی در اقیانوس آرام غربی شده است، که گاهی اوقات با آتش سوزی های ویرانگر در استرالیا همراه است. مشاهدات شرایط در نواحی گرمسیر اقیانوس آرام برای پیش بینی تغییرات کوتاه مدت (چند ماه تا 1 سال) در نظر گرفته می شود.

در شرایط عادی و غیر ال نینو (نمودار بالا) وزش بادهای تجاری از امریکای جنوبی به سمت آسیا در اقیانوس آرام گرمسیری به غرب می رسد. این بادها آب گرم سطح آسیا را جمع می کنند ، به طوری که سطح دریا در اندونزی حدود 2/1 متر بالاتر از اکوادور در آمریکای جنوبی است.

دمای سطح دریا به دلیل طغیان آب سرد از سطح عمیق تر در شرق اقیانوس آرام، در سواحل آسیا نسبت به شرق اقیانوس آرام حدود 8 درجه سانتیگراد (14 درجه فارنهایت) گرم است. آب سرد در آمریکای جنوبی غنی از مواد مغذی است، از سطح بالایی از بهره وری اولیه ، اکوسیستم های متنوع دریایی و شیلات پشتیبانی می کند. ابرها و باران ها در هوای بالا بر روی گرمترین آب نزدیک آسیا وجود دارد، در حالی که شرق اقیانوس آرام نسبتاً خشک است. نوار آبی نشان دهنده ترموکلاین است که در آن عمق آب 20 درجه سانتیگراد (68 درجه فارنهایت) است. در طول یک سال نرمال، از آنجا که بادهای تجاری آب گرم را در سواحل آسیا جمع می کنند، از آسیا به سمت آمریکای جنوبی متمایل می شود.

النينو هنگامي مشاهده مي شود كه بادهاي تجارتي غربي ضعيف مي شوند و به آبهاي گرم غرب اقيانوس آرام اجازه مي دهند كه به سمت شرق حركت كنند و سر انجام به سواحل آمريكاي شمالي برسند. در طول ال نینو (نمودار شماتیک پایین) ، بادهای تجاری در اقیانوس آرام مرکزی و غربی تضعیف شده و منجر به گسترش ترموکلاین (نوار آبی) به دلیل فرورفتگی ترموکلاین در شرق اقیانوس آرام و بالا آمدن ترموکلاین در غرب می شود و آب سرد پر از املاح و مواد غذايي كه به طور معمول در سواحل پرو يافت مي شود با آب هاي گرم تهي از مواد غذايي جايگزين مي شود كه منجر به كاهش قابل توجه جمعيت ماهيهاي دريايي و زندگي جانوري مي شود.

تضعیف بادهای تجاری شرقی در طول ال نینو نیز در این شکل مشهود است. حرکت کردن جریان آب گرم به همراه باران به سمت شرق، با جاری شدن سیل در پرو و خشکسالی در اندونزی و استرالیا همراه است. جابجایی منبع گرمای جوی به سمت شرق منجر به تغییرات زیادی در گردش جوی جهانی می شود، که به نوبه خود باعث تغییر در آب و هوا در مناطق دور از نواحی گرمسیر اقیانوس آرام می شود.

La Niña چیست؟

La Niña در اسپانیایی به معنی دختر کوچک است. گاهی اوقات La Niña را El Viejo ، مخالف El Niño یا به سادگی "یک رخداد سرد" می نامند.

مشخصه La Niña درجه حرارت غیر معمول سرد اقیانوس در اقیانوس آرام استوایی است. نمودار زیر دمای سطح دریا در اقیانوس آرام استوایی (20ºN-20ºS ، 100ºE-60ºW) از اندونزی در سمت چپ تا آمریکای مرکزی در سمت راست را نشان می دهد.

شرایط قوی لانینا در دسامبر 1998 در صفحه بالا نشان داده شده است. اقیانوس آرام شرقی خنک تر از حد معمول است و آب خنک و غیرمعمول آن بسیار دورتر از حد معمول به سمت غرب گسترش می یابد (نگاه کنید به رنگ آبی که از امریکای جنوبی در امتداد خط استوا گسترش یافته است).

دمای سطح معمول اقیانوس آرام استوایی (دسامبر 1993) در شکل میانی را نشان داده شده است.

شرایط قوی ال نینو ، در دسامبر 1997 (شکل پایین)، آب گرم (قرمز) در امتداد خط استوا گسترش یافته است.

ال نینو و لانینا به طور معمول نه تا 12 ماه طول می کشد ، اما برخی از وقایع طولانی مدت ممکن است سال ها ادامه داشته باشد. در حالی که فراوانی آنها می تواند کاملاً نامنظم باشد ، رویدادهای ال نینو و لانینا به طور متوسط هر دو تا هفت سال رخ می دهد. به طور معمول ، ال نینو بیشتر از لانینا اتفاق می افتد.

پدیده Upwelling (انتقال آبهای عمیق به سطوح بالاتر)

یکی از پدیده هایی که هنگام وقوع النینو رخ می دهد Upwelling است که عبارت است از انتقال آبهای سرد اعماق به سطوح بالاتر.

به خاطر تنش برشی ناشی از اصطکاکی که بین لایه های اقیانوس به وجود می آید آبهای سطحی در امتداد یک زاویه 90 درجه به سمت چپ باد در نیمکره شمالی منتقل می شوند. این پدیده در نیمکره جنوبی 90 درجه به سمت راست باد اتفاق می افتد. به همین دلیل است که باد موازی با خطوط ساحلی پرو که به سمت شمال می رود ، آبهای سطحی را به سمت غرب ساحل منحرف می کند .

آب پر از املاح و مواد مغذی از اعماق بالا می آید تا جایگزین آب سطحی به اطراف رانده شده شود. این مواد مغذی دلیل اصلی جمعیت های بزرگ ماهی ها است که در سواحل این مناطق یافت می شود. اثر Upwelling و توانایی آن در پشتیبانی فراوان زندگی دریایی، به طور قابل توجهی به عمق ترموکلین (دمالایه) بستگی دارد.

ترموکلین لایه گذار بین لایه ترکیبی در سطح آب و لایه های عمیق آب می باشد . تعریف این لایه بر اساس دما می باشد. لایه ترکیبی در نزدیکی سطح و جایی است که دما تقریبا برابر دمای آب های سطحی است. در ترموکلین دما از لایه ترکیبی تا آبهای سرد اعماق به سرعت کاهش می یابد. لایه ترکیبی و لایه های عمیق آب از نظر دما تقریبا یکنواخت هستند، در حالی که ترموکلین جایگزین منطقه گزار بین این دو تراز است.

ترموکلین عمیقتر مقدار مواد غذایی را هنگام النینو به خاطر پدیده Upwelling به سطح می آید، محدود می کند و به شدت بر روی محصولات ماهی گیری اثر منفی میگذارد.